Ο έλεγχος των κινήσεων ανά ηλικία

Είναι γνωστό ότι ο έλεγχος των κινήσεων του ανθρώπου γίνεται από το νωτιαίο μυελό και  από το φλοιό των μεγάλων ημισφαιρίων του εγκεφάλου. Κατά την πάροδο του χρόνου όλα αυτά τα τμήματα ωριμάζουν ηλικιακά αλλά όχι ταυτόχρονα. Στο φλοιό των μεγάλων ημισφαιρίων του εγκεφάλου το πρώτο πράγμα που ωριμάζει είναι τα κέντρα που είναι υπεύθυνα για την εισαγωγή πληροφοριών μέσω των συστημάτων του οργανισμού και τα κέντρα που θα μεταδώσουν αυτές τις εντολές. Στη συνέχεια ακολουθούν τα κέντρα τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναγνώριση και στην κατανόηση των πληροφοριών που καταφθάνουν. Τέλος  παίρνουν σειρά τα ανώτερα κέντρα του φλοιού που είναι υπεύθυνα για τη συνείδηση και συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νόησης και της ομιλίας. Αυτή η τελευταία διαδικασία κρατάει ακόμα και όταν ο άνθρωπος ωριμάσει ηλικιακά

Στις ηλικίες 6-7 το συνολικό βάρος του εγκεφάλου που είναι υπέυθυνο για τον έλεγχο της κίνησης είναι περίπου στο 80% του μεγέθους που πρέπει να έχει όταν επέλθει η ωρίμανση. Το παιδί ηλικίας 7 ετών έχει διαμορφώσει ήδη τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου και ειδικά αυτά που βρίσκονται στο φλοιό των μεγάλων ημισφαιρίων.

Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά εκτελούν κινήσεις που συντονίζουν χέρια και πόδια αλλά είναι πιο ασταθείς σε σχέση με μεγαλύτερες ηλικίες καθώς είναι ευπαθή σε οποιοδήποτε εξωτερικό ερέθισμα.

Οποιαδήποτε εντολή η επεξήγηση σε αυτή την ηλικία δεν μπορεί να κατανοηθεί  πλήρως και δεν είναι ικανή να συντελέσει στην ορθότητα μιας κίνησης. Όπως είπαμε και πιο πριν αυτό οφείλεται στην ελλιπή ωρίμανση των ανωτέρων κέντρων του φλοιού των μεγάλων ημισφαιρίων του εγκεφάλου και ως εκ τούτου τα νευρικά κύτταρα είναι πολύ χαλαρά συνδεμένα μεταξύ τους ακόμα.

Στις ηλικίες 7-10 θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στις μεθόδους επίδειξης του αντικειμένου παρά στην προφορική επεξήγηση. Κατά τη διάρκεια της μάθησης είναι καλό να χρησιμοποιούνται και μέσα τα οποία αυξάνουν την προσοχή και σε άλλα αισθητήρια όργανα. Ο προπονητής θα πρέπει να εισάγει την κινητική ενέργεια, την οπτική παράσταση καθώς και τα ακουστικά ερεθίσματα στη διδασκαλία παράλληλα με την προφορική επεξήγηση για να μπορέσει να κάνει πιο ομαλή τη μετάβαση από τις απλές κινήσεις στις πιο σύνθετες.

Στις ηλικίες 10-12 η σύνδεση των νευρικών κυττάρων μεταξύ τους είναι πολύ μεγαλύτερη και περίπου στο ίδιο στάδιο με αυτή των ενηλίκων. Τα ανώτερα κέντρα του φλοιού που είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη της νόησης και της ομιλίας έχουν αναπτυχθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο και αυτό επιτρέπει στο προπονητή να χρησιμοποιεί πιο συχνά τη προφορική επεξήγηση και να διδάσκει πιο σύνθετες αθλητικές κινήσεις.

Στα παιδιά ηλικίας 11-13 αρχίζει να ωριμάζει το γενετικό σύστημα με αποτέλεσμα την αύξηση της διεγερσιμότητας και τη μερική αστάθεια στη λειτουργία του εγκεφάλου. Αυτή τη περίοδο η ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων μειώνεται και παρατηρείται επιβράδυνση στην αύξηση της μυικής δύναμης. Η ηλικία αυτή είναι μια μεταβατική περίοδος όπου το παιδί αρχίζει να αποκτά αθλητική ειδίκευση και με τη βοήθεια της πολύπλευρης φυσικής και λειτουργικής προπόνησης μπορεί με επιτυχία να περάσει στο επόμενο στάδιο.

Στις ηλικίες 14-16 η ανάπτυξη του εγκεφάλου είναι σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με αυτή των ενηλίκων πράγμα που επιτρέπει τη βαθύτερη κατανόηση ενός προπονητικού προγράμματος.Ο έλεγχος των κινήσεων θεωρείται δεδομένος και πλέον το παιδί μπαίνει στη διαδικασία αφομοίωσης πιο σύνθετων διαδικασιών προπόνησης. Η διαφορά σε αυτή την ηλικία από τον ενήλικο αθλητή είναι η μειωμένη αντοχή του που όσο περνάει ο χρόνος γίνεται περισσότερο αντιληπτή, η αποτελεσματικότητα του στα σουτ και τις πάσες και τέλος τα πολλά λάθη.